استان سيستان و بلوچستان با وسعتي حدود صد و هشتاد و هفت هزار و پانصدو دو كيلومتر مربع، در جنوب شرقي ايران و در مختصات جغرافيايي بيست و پنج درجه و سه دقيقه تا سي و يك درجه و بيست و هشت دقيقه عرض شمالي و پنجاه و هشت درجه و چهل و هفت دقيقه تا شصت و سه درجه و نوزده دقيقه طول شرقي واقع شده است.مروری بر مطالعات منطقه ای استان سیستان و بلوچستان در این نوشته امده است.
اين استان پهناور در سمت شرق با كشور پاكستان نهصد كيلومتر و با كشور افغانستان سيصد كيلومتر مرز مشترك دارد؛ در قسمت جنوب با درياي عمان به طول تقريبي دويست و هفتاد كيلومتر مرز آبي دارد و از قسمت شمال و شمال غرب با استان خراسان به طول صد و نود كيلومتر و در قسمت غرب با استان كرمان به طول پانصد و هشتاد كيلومتر و با استان هرمزگان به طول صد و شصت و پنج كيلومتر همجوار است.
شهر و بندر زيباي چابهار در جنوب شرق كشور و در حاشيه ي درياي عمان داراي بهترين كرانه اقيانوسيآب و معتدلترين و بهترين هوا در جنوب كشور است. دارای سواحل صخره اي بوده كه انواع خرچنگها و لاك پشتها را ميتوان مشاهده كرد كه همبازي موج واقيانوسند.
گِل افشانها، سواحل صخرهاي و زيبا، مساجد زيباي محلي، بافت سنتي و زندگي ديدني بلوچها با كپرهاي خود،جنگل هاي حرا، تالاب ليپار،تمساح منحصر به فرد پوزه كوتاه، درخت انجير معابد و آثار فراوان توريستي اين بندر زيبا هستند پاييز و زمستان و باقي ماندن سبزي درختان در اين منطقه، فصول چهارگانه به فصل بهار شبيه و منطقه به چهاربهار معروف گرديده و نام چهاربهار رفته رفته به صورت چابهار تغيير شكل پيدا كرده است.
سرزمین اساطیری سیستان و بلوچستان از دو ناحیه شمال و جنوب تشکیل شده است. سیستان امروزی که قسمت شمالی استان را در برمی گیرد و سرزمین بلوچستان امروزی که ناحیه جنوبی استان را تشکیل می دهد.سرزمین سیستان امروزی که قسمت شمالی استان را در برمی گیرد، در کتاب اوستا، یازدهمین سرزمینی است که ” اهورامزدا ” آفریده. همچنین زادگاه رستم دستان قهرمان حماسی شاهنامه فردوسی می باشد.تاریخ نگاران سیستان را به گرشاسب، یکی از نوادگان کیومرث نسبت داده اند. نام سیستان از نام اقوام آریایی ” سکا ” اخذ شده است . ” سکاها ” در حدود سال 128 قبل از میلاد، سیستان را به تصرف خود در آورده و در پهنه آن استقرار یافته اند.” نیمروز ” نام دیگر سیستان است. همچنین بنای بیشتر شهرهای سیستان را به پهلوانان اسطوره ای ایران چون زال، سام و رستم نسبت داده اند.منطقهٔ بلوچستان در قدیم به نام ماکا، ایالت چهاردهم ایران در دوران امپراطوری هخامنشی بودهاست که سپس در دوران پسین به مکران، تبدیل و احتمال میرود که پس از تسخیر توسط نادرشاه افشار (۱۱۶۰–۱۱۰۰ ه.ق) این ناحیه به بلوچستان تبدیل شدهاست.
مردم استان سیستان و بلوچستان از قومیتهای سیستانی و بلوچ میباشندِ. سیستانیها به زبان فارسی با گویش سیستانی حرف میزنند و عموماً پیرو دین اسلام و مذهب تشیع میباشند و بلوچها به زبان بلوچی صحبت میکنند و پیرو اسلام و مذهب تسنن میباشند هرچند اقلیتی از بلوچهای شیعه نیز وجودارند.
سیستان شامل زابل و هامون و هیرمند و نیمروز و زهک است که البته بخش بزرگ سیستان قدیم در افغانستان بوده که هماکنون جز خاک افغانستان میباشد. شهرستانهای زاهدان، خاش و میرجاوه نیز جزو مناطق سرحد امروزی میباشند و مکران دربرگیرنده بقیه شهرها ازسراوان ایرانشهر تا چابهار میباشد، البته بخش بزرگی از سیستان و بلوچستان بر اساس قرارداد گلدسمید از ایران جدا شد و تا مدتها به نام بلوچستان انگلیس شناخته میشد، اما اکنون به عنوان ایالت بلوچستان بخشی از پاکستان است.
زبان بلوچی از زبانهای ایرانی شمالباختری است و با زبانهای تاتی، کردی، گیلکی و تالشی نزدیکی زیادی دارد. بلوچی بیشتر رابطه نزدیکی با زبان پارتی تا زبان پارسی میانه دارد برای همین به نظر میرسد گویشوران این زبان در گذشتهٔ دور از نواحی شمالیِ ایران امروزی به بلوچستان کنونی کوچیده باشند. سخنگویان بلوچی احتمالاً نخست در حاشیه دریای خزر میزیستند و در حدود قرن چهارم هجری به مناطقی که اکنون هستند مهاجرت کردهاند.بسیاری از کلمات آن از واژههای پارسی باستان است و نحوه اتصال آن و بیان آن با زبان فارسی امروزه فرق دارد. زبان شناسان آن را در رده زبانهای پارتی در ایران باستان (پهلوی) قرار میدهند که خویشاوندی نزدیکی به کردی، گیلکی و تاتی دارد.
گویش سیستانی یکی از گویشهای مهم زبان فارسی است که مردم سیستان بدان تکلم میکنند. این گویش هماکنون به صورت عمده در منطقه زاهدان، زهک، هیرمند، نیمروز، زابل ایران، نیمروز و فراه، زابل، قندهار، هرات، افغانستان، و دشت گرگان. خراسان جنوبی و خراسان رضوی جاری میباشد.این گویش از یک سو بیشترین خویشاوندی واژگانی و دستوری را با گویش موجود و گذشته خراسانی و فراتر از آن با لهجههای مرده ماوراءالنهری و تاجیکی کنونی دارد و از سوی دیگر واژههای مشترک بسیار با بلوچی دارد.گویش سیستانی از گویشهای وابسته به زبانهای ایرانی غربی و از شاخه جنوبی آن است که به گروه زبانهای هندوایرانی تعلق دارند.
آداب و رسوم مردم سیستان و بلوچستان، با هویت ساکنان این منطقه گره خورده است. همسایگی این استان با همسایههای شرقی ایران سبب شده تا آداب و رسومی ویژه و متفاوت با سایر استانهای کشور در این منطقه حاکم گردد.بومیهای استان سیستان و بلوچستان مهارت فوقالعادهای در تیراندازی، شترسواری، شکار، صحرانوردی و کوهپیمایی دارند و برای مرکب و اسلحه خود احترام ویژهای قائل هستند.
مثلا مردم سیستان روز عید به کوه خواجه رفته و در بزرگداشت جشن نوروز شادی میکنند. به دلیل دین و مذهب مردم سیستان و بلوچستان، جشن عید قربان برایشان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این روز ساکنین این استان برای کمک به خانوادههای نیازمند، گوسفندهایی را ذبح کرده و بین فقرا تقسیم میکنند. زنها در شب عید قربان به دست و پای فرزندهای خود حنا زده و لباس نو برایشان تهیه میکنند.
سلطانی –
واقعا از ته قلبم از شما ممنونم! از سرویس و سرعت عمل شما خوشحال و راضی هستم
FatMa –
Everything was great. The customer service was very understanding and helpful. Totally satisfied